Ja. Ik heb hier recht op van zodra de politie me wil ondervragen over de inbreuken die men me verwijt. Volgens de Salduz-wet heeft iedereen die verhoord wordt het recht om beroep te doen op een advocaat. Als ik zelf een advocaat heb, mag ik die bellen. Als dat niet zo is, moet de politie een advocaat contacteren via de Salduz-permanentie bij de Balie bevoegd voor de plaats waar ik aangehouden ben. Vanaf dit ogenblik moet de politie twee uur wachten voor ze me ondervragen, tenzij ik afstand doe van de bijstand van een advocaat. Indien de advocaat niet binnen de twee uur aanwezig is mag de politie me beginnen vragen stellen, maar pas nadat ze me zonder toezicht hebben laten bellen met de lokale permanentie van advocaten.
Als ik niet van mijn vrijheid beroofd ben mag ik gewoon vertrekken, maar bij voorkeur pas nadat ik bij de politiemensen nagevraagd heb of ik wel degelijk over mijn vrijheid van beweging beschik. In het andere geval kan ik me beperken tot het zeggen en herhalen van “Ik heb niets te verklaren”, of “Ik maak gebruik van mijn zwijgrecht”. Zeg wel “ik heb niets te verklaren”, en niet “ik weet niets”, want dit kan later tegen u uitgespeeld worden.
De woorden “ik heb niets te verklaren” of “ik maak gebruik van mijn zwijgrecht” moeten letterlijk terug te vinden zijn in het proces-verbaal, en dit bij elke vraag van het verhoor. Ik mag ook de hele tijd gewoon zwijgen. In ieder geval heb ik er alle belang bij om beleefd te blijven wanneer ik mijn zwijgrecht wil uitoefenen, zelfs indien sommige politiemensen me gaan uitdagen.
Ja. Zelfs als ik weiger op vragen te antwoorden heb ik het recht verklaringen af te leggen die de politie moet noteren op het PV (zelfs letterlijk woord voor woord, indien ik daarom vraag). Kies ik voor het afleggen van verklaringen dan beperk ik me beter tot de feiten, tot een zo neutraal en precies mogelijk relaas.
Mijn verklaringen kunnen gaan over:
- De manier waarop ik aangehouden ben, door precies de chronologie en eventuele daden van geweld te beschrijven, en hierbij een snelle ondervraging van de betrokken agenten te eisen, zodat ze geen versie kunnen ontwikkelen om zichzelf wit te wassen;
- De fouilleringen die ik ondergaan heb en waarom ik ze eventueel kwetsend vind;
- De voorwerpen of stukken van waarde die de politie me afgenomen heeft en hierbij een snelle teruggave eisen;
- Het niet respecteren van sommige van mijn rechten (verwittigen van familie, dokter, advocaat, tolk…);
- Beledigingen, bedreigingen, intimidaties of misplaatste vragen van politiemensen;
- De feiten waarvan ik beschuldigd word en hierbij verduidelijken dat ik me beperk tot het geven van mijn versie ervan en dat ik verder weiger op alle vragen te antwoorden.
Het kan dat de politie probeert om me vragen te stellen gebaseerd op mijn verklaringen, om me zaken te doen zeggen die ik niet wil zeggen. Neem ik deel aan een gezamenlijke actie dan kan het goed zijn op voorhand een geschreven verklaring voor te bereiden die iedereen bij zich heeft, aan de politie overhandigt en er verder het zwijgen toe doet.
Ik heb er steeds belang bij niet te verklaren dat ik me verzet heb: de politie zou dit kunnen gebruiken om me van rebellie te beschuldigen.
Ja. Maar dit recht verplicht me uiteraard niet tot ondertekenen. Als ik toch beslis te tekenen heb ik het recht het proces-verbaal aandachtig na te lezen (of het me te laten voorlezen door iemand van de politie) en mijn verklaringen te doen aanvullen of verbeteren. De politie laat hierbij de originele, gecontesteerde versie onaangeroerd en voegt mijn correcties apart toe aan het eind van het document.
Neen, als verdachte heb ik geen enkele verplichting een PV te ondertekenen. Mijn weigering kan geen enkele sanctie meebrengen. Het feit dat ik niet teken zal niet beletten dat men de inhoud van het PV later tegen mij gebruikt. Maar als ik het teken wordt het moeilijk het op een later moment te contesteren.
Niets. In het slechtste geval kunnen politiemensen onaangenaam worden tegenover mij, me proberen te doen geloven dat ik beter teken, of dat ik vlugger vrij kom indien ik teken (wat meestal niet waar is).
Ja. De politiemensen of magistraten die me verhoren moeten me informeren dat ik het recht heb een gratis kopie te krijgen van de tekst van mijn verhoor. Ik krijg deze kopie onmiddellijk of ten laatste binnen de maand. Ik kan er maximum drie maand moeten op wachten (één keer hernieuwbaar) indien een magistraat hiertoe een schriftelijk besluit genomen heeft uit hoofde van “ernstige en uitzonderlijke omstandigheden”. In het slechtste geval kan ik dus de kopie van mijn verhoor ontvangen 6 maand na het verhoor. Ben ik onder de 18 kan de politie weigeren me een kopie te geven indien een magistraat denkt dat iemand me dit PV zou kunnen afnemen of het zou kunnen lezen zonder mijn toestemming. Ik kan dan mijn PV raadplegen, zonder er een kopie van te nemen, samen met mijn advocaat of een justitieassistent. Ofwel onmiddellijk ofwel binnen de drie maand (één keer verlengbaar) indien het parket dit beslist heeft. In sommige gevallen kan mijn advocaat een kopie krijgen zonder dat ik er zelf één ontvangen heb.
